Nowy Ład to żadna strategia. To program partyjny? – dr Sławomir Dudek – Przy Słowie #16

Nowy Ład to 80 stron grafik, wykresów i chwytów marketingowych. Treści? Dużo ogólników. Brak tam strategii – powiedział Sławomir Dudek, główny ekonomista Forum Obywatelskiego Rozwoju (FOR). Kryzys demograficzny, niska liczba osób aktywnych zawodowo, bariery rynku wynajmu, niedobory wysokiej jakości usług publicznych – te wyzwania są dziś w Polsce zdaniem Dudka zupełnie zaniedbane. Co dostajemy? Jakiś patchwork, fastrygę, plaster. O Nowym Ładzie w „Przy Słowie”.

Poważny kryzys neoliberalnego wariantu ekonomicznego punktuje coraz większa rzesza specjalistów. Z koniecznością nakreślenia nowego wariantu ekonomicznego, dostosowanego do obecnych wyzwań, nie zgodził się Sławomir Dudek, pracownik naukowy Szkoły Wyższej Handlowej, główny ekonomista FOR. Na pytanie o konieczność przewartościowań odpowiedział:

– To, o co walczymy to wolność gospodarcza, swoboda gospodarcza. To zawsze się broni. Badania pokazują, że kraje, gdzie państwo wkracza mocno w gospodarkę, gdzie dominują przedsiębiorstwa państwowe, tam efektywność i rozwój gospodarcze są mniejsze.

Jego zdaniem: dobre, wysokiej jakości usługi publiczne, w tym na przykład ochrona zdrowia, czy też przeciwdziałanie ubóstwu one nie biorą się stricte z podatków, one biorą się z rozwoju gospodarczego. Jeśli tak ustalimy podatki, że one będą szkodzić rozwojowi gospodarczemu, zatrzymają rozwój gospodarczy, będzie zastój, to nawet podnoszenie podatków nie da więcej środków, nie zapewni tych dobrych usług publicznych., Zawsze na końcu jest rozwój gospodarczy, a nie redystrybucja środków od bogatszych do biedniejszych.

– Nierówności dochodowe trzeba likwidować tam, gdzie jest skrajne ubóstwo, ale ważniejsza jest równość szans. (…) Za kilkanaście procent kosztów programu 500 plus dałoby się zlikwidować skrajne ubóstwo dzieci. Czy ten program, 500 plus, dziś program 40 mld, wyrównał szanse dzieci? Np. w dostępie do edukacji? Wyobraźmy sobie sytuację, w której 20 mld przeznaczalibyśmy corocznie na podniesienie jakości edukacji – tak widzi Sławomir Dudek wyrównywanie szans.

– Nowy Ład to nie jest program gospodarczy, to nie jest strategia. 80 stron to grafiki, a większość to są grafiki historyczne, wykresy, marketingowe chwyty. Treści jest tam 30, 40 stron. Wśród nich dużo ogólników. Brak tam strategii. Krajowy Plan Odbudowy jest już np. zupełnie innym dokumentem, jest tam bardzo dobra diagnoza, pod którą ja, jako główny ekonomista forum, z chęcią bym się podpisał – mówi Dudek – Tu mamy program partyjny. Tam nie ma konkretów, są ogólniki, np. powstanie 15 różnego rodzaju funduszy. To jest pomysł na rozwiązywanie spraw – dodaje.

Trudno jest oceniać deklarację o przeznaczaniu 7 proc. PKB na zdrowie, kiedy nie wiemy, z czego to będzie finansowane. Nie ma szczegółów, co te 7 proc. ma zagwarantować. Nie sposób jest zadeklarować procent PKB i powiedzieć, że jest to reforma. Ja chciałbym zobaczyć konkrety – na co te pieniądze zostaną przeznaczone i skąd będę pochodziły.

Pozytywnie należy ocenić to, że ta zmiana obniży łączną kwotę opodatkowania dla osób najmniej zarabiających. Negatywnie – podniesienie opodatkowania dla osób więcej zarabiających, stracą osoby zarabiające 4000 zł netto. (…) Takie drastyczne zwiększenie podatków o 50 proc. jest szkodliwe dla gospodarki.

Ponadto, zdaniem ekonomisty, tak nie zmienia się systemu podatkowego. Jak mówi: czekaliśmy na ten nowy ład podatkowy, minister finansów mówił – reset, kilka razy była przesuwana premiera. I w dniu premiery okazało się, że trzeba wprowadzić jakąś łatę, aktualizację do tego systemu, to jest ta ulga dla klasy średniej, gdzie ma pojawić się jakiś skomplikowany wzór. Ale ta jest też wiele innych problemów, bo okazuje się, że osoby, które pracują jeden, dwa miesiące w roku, dorywczo, i mają bardzo małe dochody, też mogą stracić.

Instrument wspierający popyt na mieszkania, a problemem jest podaż i bariery w podażach. Takie działanie podniesie ceny mieszkań.

W tym miejscu Dudek zwraca uwagę, że powinniśmy w Polsce promować mieszkania na wynajem, rozwijać rynek wynajmu, likwidować istniejące na tym rynku bariery.

Główny ekonomista FOR zwraca też uwagę na to, że program rządu nie uwzględnia głosu obywateli: Jeżeli ktoś ogłasza nowy ład, to czy to nie powinno być budowane oddolnie z organizacjami, społeczeństwem obywatelskim, związkami zawodowymi? W moich oczach powinny to być szerokie konsultacje spotkania, a nie program wyborczy, konwencja wyborcza, ogłoszenie ogólników.